درست است که پیتزا با کشور ایتالیا و شهر ناپل گره خورده است اما این غذای پرطرفدار، در ابتدا به شکل و ظاهر امروزی نبوده و راه طولانی و درازی را برای تبدیل شدن به یک غذای جهانی پیموده است. در این مقاله با زبانی ساده به تاریخچه پیتزا خواهیم پرداخت.
زمینه پیدایش و تاریخچه پیتزا در باستان:
شاید برایتان جالب باشد که برخی از مورخان معتقدند زمینه پیدایش پیتزا به ایران باستان بر می‌گردد. زمانی که سربازان هخامنشی، حدود 500 سال قبل از میلاد، سپرهایشان را روی آتش گذاشتند و خمیری روی آن قرار دادند و مواد غذایی مختلفی مانند خرما و پنیر را روی آن ریختند و خوردند.
یونانیان، اینگونه پختن را از ایرانیان آموختند. آنها خمیرها را با روغن، گیاهان و پنیر می‌پوشاندند و مصرف می‌کردند. این نان از یونان به روم رفت و در جنوب ایتالیا معمول شد. کماکان نیز برخی عقیده دارند که اصل پیتزا به مردمان یونانی الاصل ساکن جنوب ایتالیا باز می‌گردد.
به هر حال 300 سال پیش از میلاد، یک مورخ رومی به نام مارکوس پورسیوس کاتو (Marcus Porcius Cato) در کتاب خود، درباره غذایی مشابه نان مسطح نوشته است. یک خمیر گرد مسطح که با روغن زیتون، سبزی و عسل پوشیده و روی سنگ پخته می‌شده است. البته این غذا را نمی‌توان معادل پیتزای امروزی دانست اما بدون شک در پیدایش پیتزای امروزی بی‌تاثیر نبوده است. رومی‌ها این غذا را با فرهنگ غذایی خود سازگار کرده بودند؛ چرا که روغن زیتون در روم بسیار معمول بود.
باستان‌شناسان طبق تحقیقاتی در شهر پومپی ایتالیا متوجه باقی‌مانده‌هایی از یک ساختمان قدیمی شدند که تصور می‌شد مغازه پیتزا فروشی آن روزگار بوده است. البته پیتزا در گذشته مانند شکل مدرن امروزی نبوده و در طول زمان تغییر پیدا کرده است. در گذشته تنها به نان گرد و مسطحی که با روغن و ادویه‌های خاصی پخته می‌شد، پیتزا می‌گفتند و تا مدت‌ها آن را غذای فقیران می‌‌دانستند. حتی تصور بر آن است که لغت پیتزا از واژه لاتین پینا به معنای مسطح اتخاذ شده باشد.
پیشنهاد می‌کنیم این مقاله را مطالعه بفرمایید: کسب‌و‌کار رستوران چگونه به وجود آمده است؟!
تاثیر پیدایش گوجه‌فرنگی در تاریخچه پیتزا:
همچنین در آن زمان گوجه‌فرنگی یا شیر گاومیش هندی که از آن برای تهیه پنیر موزارلا استفاده می‌شود، در اروپا آنچنان مفهومی نداشتند و شناخته شده نبودند! گوجه‌فرنگی برای اولین بار در قرن شانزدهم وارد اروپا شد اما در ابتدا تصور می‌شد که آن، میوه‌ای سمی است و تنها برای تزئین می‌روید!
در اواخر قرن هجدهم، ناپل به یکی از بزرگترین شهرهای اروپا تبدیل شد و سریعا در حال گسترش بود. به دلیل هجوم مداوم دهقانان از حومه شهر، جمعیت ناپل به سرعت افزایش یافت و لذا طبیعی بود که تعداد بیشتری از ساکنانش در معرض فقر قرار بگیرند.
تا اینکه در اواخر قرن هجدهم، دهقانان خلاق و احتمالا گرسنه ناپل، استفاده از گوجه‌فرنگی به ظاهر کشنده را در بیشتر غذاهای خود از جمله پیتزاهای اولیه شروع کردند و از آن به عنوان ماده اصلی در نان‌های گرد خود استفاده نمودند. این نان پیتزایی به زودی توجه جهانگردان را به خود جلب کرد و آنها را به مناطق فقیرنشین ناپل کشاند.
تا حدود سال 1830 پیتزاها در دکه‌های کنار خیابان به فروش می‌رسیدند. پیتزای مدرن در شکل امروزی در سال 1889 توسط یک آشپز درباری به نام رافائل اسپوزیتو پخته شد. رافائل اسپوزیتو که در یک نانوایی در شهر ناپل کار می‌کرد، به فکر درست کردن پیتزای مخصوصی افتاد و آن را به عنوان هدیه برای پادشاه امبرتو و ملکه مارگریتا برد. این پیتزا شکلی بسیار میهن پرستانه داشت و مثل پرچم ایتالیا به رنگ‌های سفید و قرمز و سبز درست شده بود. ملکه از این پیتزا بسیار استقبال کرد و به احترام او نام این پیتزا را مارگریتا گذاشتند.
پیدایش پیتزا و نفوذ آن در دیگر کشورها:
پیتزا در بین ایتالیایی‌ها بسیار محبوب شد و به زودی به صورت غذای محلی آنها درآمد. در اواخر قرن ۱۹ این غذای خوشمزه توسط مهاجران ایتالیایی به آمریکا آورده شد و در مناطقی از آمریکا که ایتالیایی‌ها در آنجا ساکن بودند، نمایان شد.
البته در آن زمان مصرف پیتزا هنوز به مهاجرین ایتالیایی محدود می‌شد و بین آمریکایی‌ها محبوبیت چندانی نداشت. تا جایی که بعد از جنگ جهانی دوم مصرف پیتزا فراگیرتر و بین سربازان آمریکایی در ایتالیا بسیار پرطرفدار شد؛ به طوری که گاهی پیتزا فروشی‌ها نمی‌توانستند جوابگوی تقاضای بی حد و مرز مشتریان آمریکایی خود باشند.
آمریکایی‌ها که از این غذای محلی خوششان آمده بود، آن را با خود به خانه بردند و تغییراتی در آن ایجاد کردند.
پیتزا لومباردی نخستین پیتزا فروشی آمریکا بود که در سال ۱۹۰۵ در شهر نیویورک شروع به فعالیت کرد. از آنجایی که در دهه 1950 جمعیت این کشور رو به گسترش بود، دور از ذهن نیست که رستوران‌های زنجیره‌ای بسیاری روی کار آمدند. ایتالیایی‌ها نیز که اقتصادشان از جنگ صدمه دیده بود، با مهاجرت به سایر کشورهای اروپایی، پیتزا را در تمام اروپا رواج دادند.
به این ترتیب با مهاجرت ایتالیایی‌ها و آمریکایی‌ها، محبوبیت پیتزا از ایتالیا به آمریکا رفته و در ادامه در جهان رونق یافت؛ تا جایی که دیگر به پیتزا به چشم یک غذای قومی نگاه نمی‌شود و در تمام دنیا شناخته شده است.
ظاهرا تاریخچه ورود پیتزا به ایران نیز به زمانی باز می‌گردد که فردی به نام داوود به همراه دوستش در مسافرتی به آلمان برای نخستین بار در کافه‌ای با پیتزا روبرو می‌شوند. آنها تصمیم می‌گیرند این غذا را به ایران آورده و شروع به پخت و فروش آن نمایند و در سال 1340 در خیابان نوفل لوشاتو تهران، پیتزا فروشی خود را تاسیس کردند.
گروه صنعت‌سازان ملچ با ارائه خدمات متنوعی از قبیل مشاوره صنایع غذایی و مشاوره راه اندازی کیترینگ، رستوران و کافه در تمام مراحل کسب‌و‌کار از طرح‌ریزی تا استانداردسازی و توسعه و بهبود در کنار سرمایه‌گذاران، کارآفرینان و مدیران صنعت غذا می‌باشد تا سهم خود را در بهبود وضعیت جامعه ایفا نماید.
